Բիզնես գրքի և գրքի բիզնեսի մասին

Սամվել Գևորգյանի, Վահագն Դիլբարյանի և Վահրամ Միրաքյանի հարցարզրույցները VivaroNews.am կայքին

Սամվել Գևորգյան

«Բի Էս Սի» Բիզնեսի Աջակցման Կենտրոնի հիմնադիր-տնօրեն

Գիրք - «Քո սեփական բիզնեսը Հայաստանում» (գիրքը բաղկացած է 4 հիմնական մասից և 22 գլխից: Այն հասցեագրվում է թե՛ սկսնակ, թե՛ արդեն փորձառու ձեռներեցներին: Գրքի շնորհանդեսը կկայանա նոյեմբերի 28-ին, ժամը 18:00-ին:

Մի քանի գրքերի համահեղինակ. «Ինչպես սկսել սեփական բիզնես Հայաստանում», 3 հրատարակություն 2003-2010թթ., «Մարքեթինգը Հայաստանում»,  2 հրատարակություն 2001-2003թթ., «Կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվություն. Ուղեցույց հայկական կազմակերպությունների համար», 2010թ.

«Քո Սեփական Բիզնեսը Հայաստանում»

Ցանկանու՞մ ես սկսել քո սեփական բիզնեսը Հայաստանում: Շատերն են ասում, թե շատ դժվար է լինելու կամ նույնիսկ անհնար: Դու էլ ե՞ս արդպես կարծում: 

Իմացի՛ր, միակ անհրաժեշտությունը քո կամքն է, հնարամիտ լինելը, աշխատասիրությունը, մոտիվացիան, ու հավատը: Իսկ այս բոլորի բանալին կարող ես գտնել «Քո Սեփական Բիզնեսը Հայաստանում» գրքի յուրաքանչյուր էջում:

Գիրքը բաղկացած է 21 գլխից, որոնք բաժանված են 4 հիմնական մասի՝ 

o        Պլանավորիր քո բիզնեսը

o        Կազմակերպիր քո բիզնեսը

o        Կառավարիր քո բիզնեսը

o        Զարգացրու քո բիզնեսը

Բովանդակությունն ու գլուխները կառուցված են այնպես, որ օգտակար կլինի կարդալ հերթականությամբ՝ նախաբանից մինչև վերջաբան, ինչպես նաև ըստ անհրաժեշտության՝ անդրադառնալ առանձին գլուխների, որոնց թեմաներն ընթերցողին ավելի կհետաքրքրեն: Վերջաբանի փոխարեն գրված լրացուցիչ 22-րդ գլխի գաղափարն այն է, որ եկել է ժամանակը՝ գործելու, ինքնակազմակերպվելու և Հայաստանում բիզնես սկսելու: Կա նաև լրացուցիչ, 22-րդ գլուխ, որն իր մեջ որոշակի գաղտնիքներ է պարունակում: Գրքի ծավալը կազմում է 560 էջ:

Երկու հիմնական հարց՝ հարկային օրենսգրքի վերաբերյալ

Հարցերին պատասխանում է «Պարադիգմա Արմենիա» խորհրդատվական — հետազոտական ընկերության հիմնադիր Ահարոն Չիլինգարյանը:

• Ինչու՞ Է կարևոր Հարկային Օրենսգրքին ծանոթանալ հիմա, ոչ թե դրա ուժի մեջ մտնելուց՝ 2018 թ. հունվարի 1-ից հետո:

— Հարկային օրենսգիրքն ընդունվել է 2016թ. հոկտեմբերի 4-ին: Այդպիսի փաստաթուղթ առաջին անգամ է ընդունվել Հայաստանում: Մի քանի դրույթներ արդեն իսկ ուժի մեջ են մտել այս տարվա սկզբից, իսկ հիմնական մասը ուժի մեջ է մտնելու ընդամենը երեք ամսից: Ընկերությունները կարևոր պիտի համարեն վաղօրոք իմանալ հարկային հարցում սկզբունքային փոփոխությունների մասին՝ իրենց համապատասխան քաղաքականություններում և երբեմն նաև կոնկրետ բիզնես որոշումներում ըստ անհրաժեշտության փոփոխություններ կատարելու համար, ինչպես նաև 2018թ. համար կորպորատիվ բյուջետավորման հաշվարկներ կատարելու նպատակով:

Quick Start-ի մասին և ոչ միայն...

Մեկ տարի առաջ, հոկտեմբերի 18-ին, տեղի ունեցավ Quick Start-ի շնորհանդեսը: Որոշեցինք հիմա մեծ շուքով չնշել, քանի որ մտածելու, վերլուծելու և թիմով ապագա պլաններ մշակելու կարիք կար: 

Կուզենայի նշել մի քանի փաստեր, թե ինչ լուրջ ձեռքերումներ ունեցանք այս մեկ տարվա ընթացքում.

1. Quick Start-ը դարձավ իսկական բրենդ: Որպես գաղափար, որպես ընկալում, որպես մոտեցում: Իսկ երբ դա փաստում են իսկական պրոֆեսիոնալները, դա արդեն բավարարվածության այլ կատեգորիա է: Երբ մայիսին տեղի ունեցած մեր լավագույն գործընկերներից Skill.am-ի պաշտոնական բացման ժամանակ անցկացվող վիկտորինայի ընթացքում հնչեց «Ո՞րն է BSC Business Support Center-ի կողմից այս տարվա ընթացքում իրականացված ամենահայտնի նախագիծը» և հնչեց Quick Start պատասխանը, ուրախությանս ու հպարտությանս սահման չկար:

ՇՈՒՏՈՎ ԼՈՒՅՍ ԿՏԵՍՆԻ !!! 
«Քո Սեփական Բիզնեսը Հայաստանում» գիրքը բաղկացած է 4 հիմնական մասից և 22 գլխից: Բովանդակությունն ու գլուխները կառուցված են այնպես, որ օգտակար կլինի կարդալ հերթականությամբ՝ նախաբանից մինչև վերջաբան, ինչպես նաև ըստ անհրաժեշտության՝ անդրադառնալ առանձին գլուխների, որոնց թեմաներն ընթերցողին ավելի կհետաքրքրեն: Գրքում ներառված բոլոր՝ հայկական ընկերությունների վերաբերյալ օրինակներն իրական են:
Գիրքը հասցեագրվում է թե՛ սկսնակ, թե՛ արդեն փորձառու ձեռներեցներին: Օգտակար է այն ուսանողների համար, որոնք հետաքրքրված են բուհական «Ձեռնարկատիրություն» առարկայով, և այն դասախոսների, որոնք դասավանդում են տնտեսագիտական ու բիզնեսին առնչվող առարկաներ: Գիրքը նախատեսված է նաև միջազգային գործակալությունների, հասարակական կազմակերպությունների և պետական կառույցների համար, որոնք աջակցում են Հայաստանում ՓՄՁ զարգացմանը:
Դիզայնի համար հատուկ շնորհակալություն՝ Doping Creative Advertising-ին:
#ՔոՍեփականԲիզնեսըՀայաստանում

Ամառը թեժ ստացվեց: Սկսվեց Գյումրիում, ավարտվեց Գորիսում: Հիմնական այցելությունները կապված էին 2 թեմայի հետ. Վաճառքի և սպասարկման թրեյնինգներ և խորհրդատվություն մասնավոր ընկերություններին, ինչպես նաև սկսնակներին և սեփական բիզնես հիմնադրած անձանց աջակցություն և դասընթացներ Հայաստանի բոլոր մարզերում: 

Երեք ամսում 7,000+ կմ և մոտ 100 ժամ մեքենայի ղեկին՝ շրջելով Հայաստանի բոլոր մարզերով (բացի Արցախից, ուր ձմեռը արդեն եղել էի): Իմ կողմից այցելած համայնքների թիվը ավելացավ 52-ով՝ դառնալով 880: Մնաց 35 գյուղ (հիմնականում Ամասիայի, Մեղրու, Աշոցքի և Վարդենիսի տարածաշրջաններում ), որպեսզի վստահորեն ասեմ, որ 23 տարվա ընթացքում եղել եմ Հայաստանի բոլոր 915 համայնքներում: Թվերը մի կողմ, բայց կարևորը մարդիկ են: Մարդիկ, ովքեր ապրելով հեռավոր գյուղերում, փոքր քաղաքներում, չնայած բոլոր դժվարություններին փորձում են ստեղծել, արարել, առաջ գնալ ու զարգանալ: Մենք էլ անում ենք ամեն ինչ նրանց համար նարավորություններ ստեղծելու համար:

Առաձին կուզեի 2017թ. օգոստոսի մասին խոսել, որը էապես տարբերվեց անցած 20 տարիների օգոստոսներից՝ իր գործարար ակտիվությամբ: Փաստ է, որ այս տարվա օգոստոսի աշխատանքների ծավալը հավասարվեց ամենաակտիվ ամսիներին, չնայած անցյալ տարիներին շատ ցածր էր կամ հավասարվում էր զրոյի: Սա ոչ միայն իմ կարծիքն է, այլ իմ համարյա բոլոր ընկեր, գործընկերների, ովքեր նույնպես վկայում են օգոստոսի ակտիվության մասին: Սա շատ լավ նշան է, որ հայերովս «մեզ չենք անջատում» օգոստոսին ու աշխատում ենք: Ավելի քչերն են սկսել ասել «գործ չկա», «անելու բան չկա»: Դե ուրեմն, այս լավատեսական տրամադրությամբ դեպի էլ ավելի ակտիվ աշուն, որտեղ մեզ շատ հնարավորություններ ու մարտահրավերներ են սպասում:
#ՀայաստանիՃամփեքին #ԹեժԱմառ# ՔոՍեփականԲիզնեսըՀայաստանում 

Ինչպե՞ս բարձրացնել շուկայի զարգացման մասնագետների կատարողականը

Աշխատանքային հայտարարությունների ցանկացած կայք բացելիս անհնար է չնկատել, որ աշխատաշուկայում ամենաշատ պահանջարկ ունեցող մասնագիտություններից մեկը շուկայի զարգացման մասնագետն է: Հաճախ միևնույն ընկերության նման հայտարարությունը կայքում մնում է բավականին երկար, ինչից կարելի է ենթադրել, որ շուկայի զարգացման լավ մասնագետ գտնելը հեշտ գործ չէ:

Իսկ ի՞նչ են պահանջում ընկերությունները շուկայի զարգացման մասնագետից:

Երբ ընկերության ղեկավարը փնտրում է շուկայի զարգացման մասնագետի, առաջին բնութագրիչը, որը մտքով անցնում է, «քթի ծակով մարդ» լինելն է: Այստեղից էլ հենց սկսվում են դժվարությունները, չէ՞ որ նման մարդկանց թիվը խիստ սահմանափակ է: Բացի դրանից, նման մարդկանց պարագայում առկա են ևս 3 խնդիրներ.

7 բնորոշ գիծ, որ պետք է ունենա յուրաքանչուր մարդկային ռեսուրսների կառավարիչ

Հայտնի է, որ մարդկային ռեսուրսների կառավարման բաժինը պատախանատու է ընկերության ռազմավարությանը համապատասխան անձնակազմի պլանավորման, աշխատանքային նկարագրերի կազման, նոր աշխատակիցների հավաքագրման, անձնակազմի կատարողականի գնահատման արդյունավետ մեթոդների մշակման համար: Հաճախ այն հանդիսանում է ղեկավարությանը և աշխատակիցներին կապող հիմնական օղակը:

Իսկ ի՞նչ բնորոշ գծերի, հմտությունների տեր մարդիկ կարող են հաջողության հասնել  մարդկային ռեսուրսների  կառավարման ոլորտում:

Ձեզ ենք ներկայացնում ոլորտի փորձագետների, ինչպես նաև առաջատար կայքերի  կողմից առաջարկված 7 բնորոշ գծեր, որոնք կարևոր են մարդկային ռեսուրսների կառավարիչների համար:

Կառավարչական թվային մարքեթինգ

Ի՞նչ է կառավարչական թվային մարքեթինգը:

Այն հնարավորություն է տալիս ընկերությունների սեփականատերերին, տնօրեններին և մենեջերներին որոշումներ կայացնել թվային մարքեթինգի ռազմավարության, գործիքների կիրառման արդյունավետության, մարքեթինգային թիմի արտադրողականության, բյուջեի և այլ կարևոր հարցերի շուրջ:

Առաջին հայացքից տպավորություն կարող է ստեղծվել,  թե թվային մարքեթինգով զբաղվելը այդքան էլ դժվար չէ: Սոցիալական ցանցերում պրոֆիլներ ու էջեր բացելը րոպեների հարց է: Ապրանքների կամ ծառայությունների վերաբերյալ նկարներ, հայտարարություններ, տեքստեր տեղադրելը լրիվ անվճար է: Կարելի է ոչ մեծ գումար ծախսել ֆեյսբուքյան գովազդի և որոշ քանակությամբ «չինական Like»-եր հավաքելու նպատակով: Ավելին, վեբկայք և էլեկտրոնային հասցեների ցանկ ունենալն էլ առանձնապես խնդիր չէ` թե´ գումարային, թե´ ժամանակային առումով:

Ձեռնարկատեր լինելու մասին. 3-րդ մաս*

Ժողովներ

Ձեզ դա դուր է գալիս թե ոչ, բայց դուք պետք է ժողովներ անցկացնեք: Կարևորը դրանց արդյունավետությունն է: Գոյություն ունի ժողովի երկու տեսակ. որոշումներ կայացնելու և աշխատակիցներին տեղեկատվություն տրամադրելու համար: Առաջինի արդյունավետությունը կախված է միայն ձեզանից, երկրորդինը` թիմի պատրաստվածությունից: Հրաժարվեք կամայական տեսակի ժողովներից, եթե դուք մտադիր չեք որոշում կայացնելու, կամ եթե դուք ոչինչ չունեք ասելու միմյանց:

Եթե անպատրաստ ներկայանաք ժողովին, դուք կծախսեք ներկաներից յուրաքանչյուրի ժամանակը: Գոյություն ունի ընդհանուր սկզբունք. յուրաքանչյուր մեկ ժամանոց ժողովին պատրաստվելու համար պետք է ծախսել 30 րոպեից ոչ պակաս:

Հարկավոր չէ ներկա լինել յուրաքանչյուր ժողովին: Որպես ընկերության հիմնադիր, ձեզ մոտ հնարավոր է առաջանա նման գայթակղություն: Պատրաստ եղեք դիմադրել:

Անկեղծ հարցրեք աշխատակիցներին, արդյոք կա ձեր ներկայության կարիքը: Եթե կա, ապա խնդրեք ուղարկել օրակարգը, և հստակեցրեք, ինչ է ձեզանից պահանջվում: Եթե ոչ` հրաժարվեք:

Ձեռնարկատեր լինելու մասին. 2-րդ մաս*

Կորպորատիվ մշակույթ

Դուք եք ձեր ընկերության կորպորատիվ մշակույթի պահապանը: Միայն դուք եք որոշում ինչն է ընդունելի, ինչն ոչ: Եթե ձեզ համար միևնույն է և դուք անտարբեր եբ, ապա դուք ոչնչացնում եք մշակույթը:

Միշտ ավելի հեշտ է աշխատանքի ընդունել համախոհների, քան փորձել համոզել նրանց, ովքեր չեն հավատում ձեր մշակույթին: Եթե դուք պատրաստվում եք վարձել լավ մասնագետի, ով չի կիսում ձեր արժեքները, ապա հաստատ չարժե:

Դուք ստիպված կլինեք խոսել, բղավել, հուշել, կրկնել, երգել, հիշեցնել ընկերության արժեքների մասին: Մշակույթը մշակույթ է դառնում միայն այն ժամանակ, երբ այն շարունակաբար գտնվում է եթերում:

Լավ կորպորատիվ մշակույթի որևէ սահմանում գոյություն չունի: Այն չպետք է լինի ուտոպիստական, բայց պետք է առաջացնի աշխատակիցների արձագանքը:

Ձեր մշակույթը պաշտամունք չէ: Պետք է պահպանել միայն ընդհանուր սկզբունքները, իսկ ձևն ու բնույթը արագ կզարգանան ընկերության աճի հետ մեկտեղ:

Իդեալական մշակույթը հիմնված է երկու սկզբունքների վրա. ուրիշների աշխատանքի նկատմամբ հարգանք և բաց հաղորդակցություն: 

Ձեռնարկատեր լինելու մասին. 1-ին մաս

Google-ի նախկին աշխատակից և Hacker Earth ծառայության հիմնադիր Սաչին Գուպտայի մտքերը ձեռնարկատիրության մասին: Նա սկսնակ ձեռներեցներին տալիս է տարբեր խորհուրդներ, թե ինչպես կայացնել որոշումներ, լինել առաջնորդ, ներգրավել ներդրումներ և անցկացնել խորհրդակցություններ…

Ընդհանուր Խորհուրդներ

Ձեռնարկատիրությունը չափազանց ծանր աշխատանք է: Կարևոր չէ, դուք պատրաստվել եք լինել ձեռնարկատեր թե ոչ, կամ ստացել եք հատուկ կրթություն: Միևնույն է, դա քիչ է:

Ձեզ կթվա, որ դուք տանուլ եք տալիս բոլոր ճակատներում: Բայց դա այդպես չէ: Դուք պետք է համառ լինեք:

Անորոշությունը ձեռնարկատիրական գործունեության բնորոշիչ հատկանիշ է: Ոչ մի երաշխիք չկա, որ դուք կդիմանաք մեկ տարի, մեկ ամիս, նույնիսկ մեկ շաբաթ: Ընդունեք դա որպես իրողություն:

Ղեկավարումը դա անցում է սևագործ աշխատանքից դեպի աշխատակիցներին հանձնարարություններ տալը` ընկերության աճին զուգընթաց:

Բիզնեսմենի ֆինանսական գրագիտության կամ նրա բացակայության մասին

Քանի որ մի տեսակ եսակենտրոն ենք, հաջողությունները վերագրում ենք մեզ, իսկ ձախողումների դեպքում փնտրում ենք մեղավորներ: Նույնը բիզնեսում: Ոչ մի տարբերություն: Մի փոքր հաջողություն, 1-2 նոր հաճախորդ, մեկ հաջողված պայմանագիր ու միանգամից առաջ է գալիս բիզնեսի տիրոջ «ես»-ը:  Իսկ, երբ ձախողվում ենք, ո՞վ է մեղավոր. երկիրը, հարկայինը, հաճախորդները, աշխատողները… բոլորը, բայց ոչ բիզնեսի տերը:

Մեր բոլոր ձախողումներում, լինի անձնական, ֆինանսական, թե բիզնես, իր մեծ «ներդրումն» ունի ֆինանսական գրագիտության բացակայությունը, ավելի ճիշտ` ֆինանսական անգրագիտությունը: Սա հատկապես վերաբերվում է ՓՄՁ սեփականատերերին, քանի որ այս խումբն է, որը միայնակ «պայքարում» է մի քանի ուղղությամբ. խոշոր բիզնես, հարկային, մաքսային, բանկեր և այլ ճակատներ: Այս խմբի համար ֆինանսական գրագիտությանը տիրապետելը ունի ճակատագրական նշանակություն: